پمپ (Pump) وسیله‌ایست که با گرفتن نیروی مکانیکی از یک منبع خارجی (عموما الکتروموتور) و انتقال آن به سیال، باعث تغییرات انرژی سیال که بصورت افزایش فشار و در نهایت انتقال آن به محل مورد نظر، حال چه به ارتفاع بالاتر و چه به پایین دست، میشود و همچنین میتوان در جابجایی سیال در یک سیستم لوله کشی و یا هیدرولیک نیز استفاده کرد. به عبارت کلی تر، پمپ دستگاهی است که سیالات غیرقابل تراکم را از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر جابجا می‌نماید.
تقسیم‌بندی پمپها بر اساس موارد متفاوتی انجام می‌گردد که از جمله مصارف استفاده آن‌هاست. برای مثال پمپهای صنعتی، خانگی، کشاورزی و…. . در مبحث کشاورزی جهت اجرای سامانه‌های نوین آبیاری مانند سیستم‌های آبیاری قطره‌ای یا بارانی نیاز به افزایش فشار آب داریم که این وظیفه را پمپ به خوبی میتواند انجام دهد. انتخاب پمپ کشاورزی مناسب تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله نوع منبع آب، پمپاژ جریان عبوری( که از الزامات سیستم آبیاری است)، دهانه ی مکش و سطح دینامیک ( فشاری که توسط پمپ ایجاد میشود)، هد (میزان ارتفاعی که آب باید به صورت عمودی پمپاژ شود) و دبی (ماکزیموم مقدار آبی که توسط پمپ از یک نقطه به نقطه ی دیگر جا به جا میشود) میباشد. از انواع پمپهای کشاورزی مورد استفاده میتوان به پمپهای گریز از مرکز (سانتریفیوژ)، شناور و فشار قوی اشاره کرد که میتوان مشخصات کلی آنها را بصورت زیر شرح داد.
| نوع پمپ | آبدهی | فشار | نیاز به هواگیری |
| گریز از مرکز | زیاد | کم | دارد |
| شناور | کم | زیاد | ندارد |
| فشار قوی | کم | زیاد | دارد |
پمپ گریز از مرکز Centrifugal pump
پمپ گریز از مرکز یا سانتریفیوژ که برای انتقال مایعات از آن استفاده میشود به پمپ پروانه ای نیز معروف میباشد و جزو الکترو پمپ هایی با دبی و هد متغیر است. سازوکار این پمپها براساس نیروی گریز از مرکز است بدین صورت که مایع به مرکز پمپ و پای پره‌های پروانه وارد میشود. (در اثر کاهش فشار در این ناحیه) پروانه توسط الکتروموتور با سرعت بالا دوران می‌کند و مایع قرارگرفته در بین پره‌های پروانه همراه با آن به دوران در می‌آید از آنجایی که سرعت سیال در لبه بیرونی پروانه بیشتر است مقدار حرکت سیال افزایش می یابد و در اثر نیروی گریز از مرکز به طرف خارج پرتاب میشود و پوسته پمپ را پر از سیال می‌کند. در نهایت انرژی جنبشی مایع به دلیل طراحی خاص مجرای خروجی پمپ به انرژی پتانسیل فشار تبدیل می‌گردد. اکثر پمپ های گریز از مرکز خودکار شروع به کار نمی کنند. به عبارت دیگر، کوره پمپ باید قبل از شروع در درون مایع باشد. اگر پمپ با بخار و یا گاز پر شود، پروانه ی پمپ قادر به حرکت نیست. برای اطمینان از این که پمپ گریز از مرکز با بخار و گاز پر نمی شود، بیشتر پمپ های سانتریفیوژی در زیر منبع قرار داده می شوند.
ظرفیت یک پمپ سانتریفوژ بستگی به چگونگی طراحی پمپ ، سرعت گردش پروانه پمپ ، فشار مطلق قسمت مکش پمپ ، فشار قسمت تخلیه پمپ و خواص فیزیکی سیال عبوری از پمپ دارد و عملکرد موفق یک پمپ وابسته به انتخاب و نصب صحیح آن میباشد.
اجزای پمپ گریز از مرکز
اجزای یک پمپ سانتریفیوژ شامل موارد زیر است:
موتور: باعث حرکت دورانی محور می‌گردد
روتور: خود شامل محور و پره‌ها است
پوسته جداره
لوله مکش
لوله رانش
محفظه بین پوسته و پروانه
پروانه پمپ: شامل پره‌هایی است که به نحوی ساخته شده‌اند تا جریان داخل پمپ حتی المقدور یکنواخت باشد
انواع پمپ گریز از مرکز
پمپهای گریز از مرکز را میتوان به چند صورت دسته‌بندی نمود. یک شیوه دسته‌بندی، بر پایه جریانی است که به وجود می‌آورند که در این شیوه پمپهای گریز از مرکز به سه دسته تقسیم می‌شوند:
پمپ جریان شعاعی
در این پمپها فشار سیال تنها با اعمال نیروی گریز از مرکز افزایش می‌یابد. پمپهای این دسته، با یک سری پروانه‌های ورودی دارای سرعت مخصوص کمتر از ۴۲۰۰ و با دو سری پروانه‌های مکشی دارای سرعت مخصوص کمتر از ۶۰۰۰ هستند. در این پمپها سیال به‌طور معمول از طریق توپی وارد پروانه شده و به صورت شعاعی به محیط جریان می‌یابد.
پمپ جریان مختلط
در این پمپها فشار تا حدودی با اعمال نیروی گریز از مرکز و تا حدودی نیز با اعمال نیروی بالابری (lift) که از جانب تیغه‌ها اعمال میشود افزایش می‌یابد. این دسته از پمپها دارای یک سری پروانه ورودی با جریان خروجی محوری هستند و تخلیه در راستاهای محوری و شعاعی انجام میشود. پمپهای این دسته به صورت معمول دارای سرعت مخصوص مابین ۴۲۰۰ تا ۹۰۰۰ هستند.
پمپ جریان محوری
پمپهای این دسته که گاه پمپهای ملخی هم نامیده می‌شوند بیشترین افزایش فشار سیال را از طریق اعمال پروانه‌ها یا عملیات بالابری تیغه‌ها اعمال می‌کند. این گروه یک سری پروانه ورودی به همراه جریان ورودی محوری و خروجی تقریباً محوری دارند. پمپهای این گروه غالباً دارای سرعت مخصوص‌هایی بیش از ۹۰۰۰ هستند. در حالت کلی از پمپهای جریان محوری هنگامی که تولید دبی لازم باشد استفاده می‌کنند و از پمپهای جریان شعاعی به منظور افزایش فشار سود می‌برند.
کاربرد پمپ گریز از مرکز
پمپ های گریز از مرکز به لحاظ کاربرد گسترده ، هزینه پایین و نگهداری و تعمیرات آسان جهت انتقال آب تمیز در مصارف آبیاری، سیستم‌های آبیاری بارانی، ایستگاه‌های تقویت فشار، تأمین آب اضطراری، زهکشی آبهای زیر زمینی، تأسیسات تصفیه آب، مصارف شستشوی صنعتی، سیستم‌های آتشنشانی و… و بطور کلی اغلب در واحدهای کشاورزی، خانگی و صنعتی به کار گرفته می شود. بیشتر این پمپ ها برای انتقال آب و سایر سیالات سبک به کار می رود.
مزایای پمپ گریز از مرکز
- ساختار و روش تولید ساده
- قیمت ارزان
- تولید فشار یکنواخت
- از نظر جنس پروانه و محفظه، تنوع زیادی دارند.
- هزینه تعمیر و نگهداری کمی دارند.
- با تراشیدن پروانه آنها میتوان عملکرد آنها را تغییر داد.
- چون می‌توانند در دورهای بالا کار کنند امکان اتصال مستقیم به موتور الکتریکی را دارند.
- اشغال فضای کم
- گذر حجمی سیال در آنها یکنواخت میباشد و چنانچه لوله خروجی مسدود و یا تنگ شود، فشار زیادی ایجاد نخواهد کرد که به پمپ آسیب برساند در نتیجه زیر بار نمی‌مانند.
معایب پمپ گریز از مرکز
- راه اندازی این پمپها نیاز به آماده سازی (هواگیری) دارد.
- در صورتی که پمپها از کار بیفتند، سیال میتواند به قسمت مکش از درون پمپها جاری شود. لذا بهتر است که در خروجی این پمپها از شیر یک طرفه استفاده نمود.
- این پمپها هد پایینی دارند.
- برای تولید فشار های بالا بسیار گران قیمت هستند (پمپ های طبقاتی)
- در دبی‌های بالا راندمان آنها سریعاً افت می‌کند.
- این پمپها خود آب‌بند نیستندلذا نیاز به آب‌بندی دارند.
- بازده بالا در محدوده‌ی کمی از شرایط عملکرد پمپ امکان‌پذیر است.
- نمی‌توانند سیالات با ویسکوزیته بالا را بصورت موثر پمپ کنند.
پمپ شناور submersible pump
پمپ شناور یک نوع پمپ آب سانتریفیوژ مستغرق است و در گروه پمپ های غرق آبی قرار دارد بهترین و گزینه برای خارج کردن آب از زیر سطح زمین از چاه های کم عمق و یا عمیق و بیش از 30 متر میباشد. این پمپها جهت افزایش فشار آب به کار می‌رود و تا زمانی که به طور کامل در آب غوطه‌ور نباشد کار نخواهد کرد. بر خلاف یک سیستم پمپاژ زمینی که آب را از زیر زمین بیرون می‌کشد، پمپ شناور طوری طراحی شده است که آب را با فشار به سطح زمین برساند. موتور موجود در این پمپها بصورت مهر و موم شده است که نزدیک به بدنه پمپ آب قرار گرفته است این موتور پروانه را به حرکت در می آورد . وقتی کلید فشار روشن میشود، پروانه شروع به چرخاندن آب به داخل پمپ می کند. سپس آب از طریق بدنه پمپ با فشار خارج میشود و به سطح زمین می‌رسد. ارتفاع پمپاژ با افزایش طبقات پمپها میتواند افزایش یابد. از خصوصیات مهم این نوع پمپها این است که تمام قسمت‌های آن در آب قرار می‌گیرند.
انواع پمپ شناور
پمپ های شناور در دو مدل یکپارچه و دوتکه تولید می شود. در هر دو مدل پمپ شناور معمولا الکتروموتور در زیر پمپ نصب شده تا همیشه در آب بوده و خنک کاری شود.
پمپ شناور یکپارچه
این پمپها بصورت دو واحد پمپ و الکتروموتور میباشد که در یک پوسته قرار داشته و به صورت یک دستگاه واحد به بازار ارائه می شود. مدل های یکپارچه پمپ با مکش آب از قسمت تحتانی و گذر آب از روی الکتروموتور به عملیات خنک کاری کمک می شود. همچنین پمپ شناور یکپارچه محدودیت ظرفیت داشته و حدودا تا قدرت موتور 4 کیلووات تولید می شود.
پمپ شناور دو تکه
در مدل دوتکه الکتروموتور و پمپ به صورت جدا ساخته و در محل پروژه مونتاژ می شود. بروی پمپ الکتروموتور فلنج هایی قرار دارد که امکان اسمبل کردن را به سادگی فراهم کرده و یک کوپلینگ ساده نیز نیروی الکتروموتور را به پمپ منتقل می کند. همچنین برای خنک کاری از گردش آب در داخل الکتروموتور توسط دو مجرا در کناره و الکتروموتور استفاده می شود که به صورت دو پیچ با یک سوپاپ یکطرفه در داخل آن طراحی شده است. یکی از پیچ ها مجرای ورودی آب خنک و پیچ دیگر مجرای آب خروجی گرم شده می باشد.
عوامل موثر در انتخاب پمپ شناور
انتخاب مناسب پمپ شناور به عوامل زیر بستگی دارد:
- قطر دهانه چاه: قطر دهانه چاه در انتخاب پمپ شناور بسیار مهم است و قطر خارجی الکتروپمپ باید به گونه ای انتخاب شود که همیشه از قطر دهانه چاه کوچک تر باشد.
- هد: هد به ارتفاع آبرسانی شناورها در راستای عمود گفته می شود و معمولا بر حسب متر بیان می شود. هد پمپ در شناورها باید به گونه ای محاسبه شود که علاوه بر پشتیبانی از اختلاف سطح، بر تلفات مسیر شامل افت اتصالات، شیرآلات، نازل ها و تجهیزاتی نظیر فیلتر و صافی غلبه کند.
- قطر خروجی: قطر خروجی پمپ در شناورها ارتباط مستقیمی با حجم آب خروجی دارد و سایز لوله باید به گونه ای انتخاب شود که با خروجی پمپ مطابقت داشته باشد به گونه‌ای که بزرگتر و یا هم اندازه خروجی پمپ باشد.
- دبی: دبی خروجی که برابر با حجم خروجی آب در واحد زمان بر حسب متر مکعب در ساعت یا لیتر در دقیقه میباشد، روی توان الکترو موتور شناور تاثیرگذار است و هرچه دبی بیشتری مورد نیاز باشد باید از موتور شناور با توان بیشتر استفاده کرد.
- طبقات شناورها: هر طبقه از پمپ شامل پروانه و دیفیوزر و فاصله انداز می باشد که وظیفه افزایش فشار را بر عهده دارند. تعداد طبقات در این پمپ ها به گونه ای می باشد که با حداقل توان موتور بیشترین بازدهی را داشته باشد.
موارد کاربرد پمپ شناور
- پمپ های شناور جهت تامین آب مصرفی خانگی
- کشاورزی جهت تامین آب مزارع و باغ ها
- مورد استفاده در صنایع
- سیستم های آتشنشانی
- سیستم های هدایت فاضلاب
- شناور حفاری
- چاه های کم عمق، نیمه عمیق و عمیق
- آبنما و فواره
- الکترو پمپهای شناور سولار (سیستم های خورشیدی)
- ایستگاهای تقویت فشار
- تامین آب اضطراری
- زهکشی آبهای تحت الارض
مزایا پمپ شناور
- پمپ های آب شناور کاملا ضد آب هستند بنابراین خطر نشت و تماس الکتریکی را از بین می برند
- برخلاف سایر پمپ ها، در پمپ آب شناور، قبل از عملیات پمپاژ، نیازی به پرکردن منبع آب نمی باشد که این مورد نه تنها باعث صرفه جویی می گردد بلکه خطرات را حد زیادی کاهش می دهد
- این پمپ ها به دلیل قرار گرفتن در داخل آب، نیازی به تلاش اضافی برای پمپاژ ندارند بنابراین انرژی زیادی مصرف نمی کنند که در نتیجه در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد شد
- پمپ های آب شناور، سبک، راحت و قابل حمل هستند، بنابراین جهت نصب آنها نیاز به هیچ گونه نگرانی نخواهد بود
- این پمپ ها قادر به انتقال آب از داخل چاه، با ارتفاع های بالاتر از 140 متر نیز می باشند
- عدم نیاز به هواگیری
- بالابودن راندمان
- عدم نیاز به فونداسیون و پایین بودن هزینه های راه اندازی
- پایین بودن هزینه های نگهداری
- استحکام و بی صدا کار کردن و عدم افزایش حرارت محیط اطراف مناسب برای کار دائم (اکترو موتور با آب خنک می شود)
معایب پمپ شناور
- عیب‌یابی دشوار در صورت وجود نشت یا صدمه به پمپ
- هزینه‌ی بالا
- قابلیت کم انتقال ذرات معلق به دلیل بسته بودن پروانه‌ها
- احتمال آسیب پروانه پمپ در صورت وجود ذرات معلق در آب، به خصوص برای استفاده در چاه های آب ماسه ای یا شنی
پمپهای فشار قوی High pressure pumps
پمپهای فشار قوی یا Wkl، پمپهای گریز از مرکز افقی هستند که در شرایطی که ظرفیت آبدهی کم و ارتفاع پمپاژ زیاد باشد استفاده میشود. این پمپها دارای محفظه‌های شعاعی و پروانه های یاتاقانی هستند که دو عدد بلبرینگ گریس کاری شده در دو طرف پروانه ها وظیفه تحمل نیروهای شعاعی و محوری وارد بر محور پمپ را بر عهده دارند. همچنین پمپ فشار قوی دارای موتور جدا و بصورت چند طبقه می‌باشند که هر طبقه توسط اورینگ یا واشر کاغذی آب‌بندی و توسط پیچ بست طبقات به همدیگر بسته می‌شوند.
کاربرد پمپ فشارقوی
- تهیه آب شهرها
- پمپاژ آبهای مصارف صنعتی
- کارهای مربوط به آبرسانی
- به عنوان بوستر پمپ
- مصارف آبیاری بارانی
- به عنوان پمپ تغذیه دیگ بخار
- پمپاژ آب کندانس شده
- پمپاژ آب گرم و سرد تأسیسات صنعتی و مصارف آتشنشانی
به منظور دریافت مشاوره، آگاهی از لیست قیمت و سفارش محصولات با مشاورین و کارشناسان شرکت گذرگاه صنعت و تجارت ایرانیان تماس حاصل فرمایید.
شماره تماس: 89 200 888 –021
فکس : 15 230 888 –021
در اسرع وقت پاسخگو هستیم
