فن سانتریفیوژ یا گریز از مرکز، یک وسیله مکانیکی است که از طریق آن جابجایی انواع گازها منجمله هوا در جهتی زاویه دار نسبت به سیال ورودی انجام می شود. اولین بار در قرن شانزدهم، گئورگ پاور در کتاب خود از فن سانتریفیوژ به عنوان وسیله ای برای تهویه معادن و تونل ها نام برده است.
این محصولات، پس از یک وقفه تقریبا 200 ساله، مجددا در قرن هجدهم مورد توجه قرار گرفتند و به طور گسترده ای در صنایع به کار گرفته شدند. در این مطلب قصد داریم اطلاعاتی درباره انواع اگزاست فن سانتریفیوژ، کاربردها، نحوه نصب و نگهداری آنها را با شما به اشتراک بگذاریم. با ما همراه باشید.
علت نامگذاری اگزاست فن سانتریفیوژ، نحوه جابجایی هوا یا سایر گازها در آن است. این نوع فن که به نام فن سانتریفیوژ حلزونی نیز معروف است، دستگاهی است که کار مکش هوا و سپس دمش آن را به خارج از محیط انجام می دهد.
اما علت نامگذاری سانتریفیوژ یا گریز از مرکز بر روی این نوع تاسیسات گردش هوا، این است که این مدل از فن برای جابجایی هوا از نیروی گریز از مرکز استفاده می کند. اگزاست فن سانتریفیوژ در بین تاسیسات جابجایی هوا بالاترین راندمان را دارد. علت کارایی بالای این نوع از فن ها وجود جریان هوای ثابت در آنهاست.
به طور کلی با توجه به عملکرد فن، دو نوع فن سانتریفیوژ دمنده و مکنده داریم. انواع فن سانتریفیوژ مکنده هوا را از طریق راه های ورودی به سمت خود می کشد یا می مکد مثل فن سانتریفیوژ بکوارد.
گردش هوا در فن سانتریفیوژ دمنده هوا در یک جهت و بخش خاص است. مهمترین عامل برای تشخیص این دو نوع فن، ضریب فشار یعنی نسبت فشار تخلیه به فشار مکش است. ضریب فشار در انواع فن سانتریفیوژ دمنده بیشتر از مکنده است.
علاوه بر این، براساس شکل پروانه فن سانتریفیوژ نیز، این محصول را به چند دسته تقسیم می کنند. در ادامه تعدادی از پرکاربردترین انواع اگزاست فن سانتریفیوژ را معرفی می کنیم.
پروانه فن سانتریفیوژ در انواع فن سانتریفیوژ فوروارد دوبل دارای دو ردیف پره می باشد که همین امر مکشی در دو جهت در این فن ایجاد می کند. پره فن سانتریفیوژ در انواع فن فوروارد حالت خمیدگی به جلو داشته و جهت چرخش آن در جهت چرخش پره می باشد.
این مدل فن در هوادهی و تخلیه هوا در حجم بالا، بسیار خوب عمل کرده و نیاز به دور پروانه بالا ندارد و در نتیجه بازده مناسبی ایجاد می کند. فن سانتریفیوژ فوروارد دوبل در محیط های مرطوب و با میزان ذرات متوسط کاربرد دارد.
هرچند به دلیل سنگین بودن پروانه، تعداد دور این مدل فن ها بالا نیست و حداکثر دور در انواع سایز بزرگ برابر 600 دور در دقیقه می باشد.
فن سانتریفیوژ استوانه ای یا tangential fan یک مدل دمنده است که از یک مجموعه گردنده از پره ها تشکیل شده است. مکش هوا در این مدل از فن در کل طول پروانه استوانه ای شکل انجام می شود. در داخل پروانه فن سانتریفیوژ استوانه ای جریان ها توسط گردابی که در اثر چرخش پروانه ایجاد می شود، منحرف شده و شتاب می گیرد.
این امر منجر به ایجاد جریان هوای منظم و تقریبا یکنواخت در کل عرض خروجی فن می شود. ضریب فشار بالای این فن و دمندگی بدون نویز، همچنین طراحی کوچک و فشرده این فن را جهت استفاده در صنایع تهویه مطبوع، به خصوص به عنوان دمنده هیتر های الکتریکی، پرده های هوا و کاربردهای مشابه مناسب ساخته است.
جنس بدنه اگزاست فن سانتریفیوژ، بستگی مستقیم به کاربری و نوع عملکرد آن داشته و جنس مواد به کار رفته در قیمت تمام شده این محصول تاثیر زیادی دارد.
به طور کلی بدنه فن سانتریفیوژ می تواند از ورق های فلزی (فولادی یا استیل) و پی وی سی تشکیل شده باشد. جنس بدنه اگزاست فن سانتریفیوژ در انواع فولادی با توجه به ضخامت ورق و روش تهیه فولاد و همچنین درصد کربن در آلیاژ فولاد بکار رفته تعیین می شود.
فن سانتریفیوژ استیل که بدنه آن از ورق استیل ساخته شده است، قیمت بالاتری نسبت به سایر انواع با بدنه فلزی دارد.
همچنین انواع فن سانتریفیوژ پلاستیکی و پی وی سی، بهای تمام شده کمتری نسبت به انواع فلزی داشته و به دلیل سبک تر بودن پروانه، مصرف برق کمتری نیز دارند. بدنه در فن سانتریفیوژ پی وی سی مقاوم به خوردگی بوده و بنابراین برای مواردی که در آن ها فن در تماس با گازهای خورنده و اسیدها قرار می گیرد، مناسب است.
فن های سانتریفیوژ محوری و شعاعی نیز به مانند سایر فن های سانتریفیوژ، هوا را به صورت موازی با محور فن بیرون نمی فرستند، بلکه جهت حرکت هوا در آنها از مرکز به صورت شعاعی است.
شکل پروانه در انواع فن سانتریفیوژ شعاعی (radial-tip)، به گونه ای است که هوا را از کناره های فن به درون می کشد و پس از چرخش 90 درجه ای آن را از خروجی به بیرون می فرستد.
پروانه فن سانتریفیوژ در انواع شعاعی طوری طراحی شده است که گرد و خاک روی پره ها در اثر جریان هوا جابجا شده و از تجمع آنها روی پره جلوگیری می شود. فن های سانتریفیوژ محوری و شعاعی جریان هوا با فشار زیادی ایجاد نمی کنند و راندمان آنها از بقیه فن های سانتریفیوژ کمتر است.
اما به دلیل شکل پره ها که باعث حفظ بالانس و افزایش عمر پروانه می شود، در انتقال هوای غبار آلود و با ذرات بزرگتر کاربرد دارند. راندمان فن سانتریفیوژ شعاعی حدود 70 درصد است. همچنین انواع شعاعی ساده یا radial blade نیز برای دستیابی به حجم کمتر هوا و فشار بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. راندمان این مدل حدود 60 درصد است.
در طراحی و ساخت فن سانتریفیوژ بزرگ یا فن سانتریفیوژ صنعتی، از مواد مقاوم تر و اجزای بزرگ تر و سنگین تر استفاده شده است. این امر امکان تامین فشار و جریان هوای بیشتر و قابلیت کار در محیط های بزرگ تر مثل انبارها، کارخانه ها، ساختمان های بزرگ و سایر مواردی که جابجایی هوا برای ادامه کارشان حیاتی است، را فراهم می کند.
علاوه بر این طراحی و جنس متفاوت مواد منجر به افزایش عمر و کارکرد این نوع فن ها و امکان تطابق با نیازهای محیطی و استانداردهای کار در محیط های صنعتی می شود.
جریان هوای ایجاد شده توسط انواع فن سانتریفیوژ بزرگ عموما حالت پیوسته و ثابتی دارد. معمولا این فن ها به عنوان خنک کننده، هواکش، تخلیه مواد مضر، تهویه مطبوع و مواردی از این دست مورد استفاده قرار می گیرند.
مهمترین بخش در یک سیستم تهویه، فن آن است. انتخاب نوع و سایز مناسب فن در کارکرد موثر سیستم شما حرف اول را می زند. در این بخش یک راهنمای انتخاب و خرید فن تهیه کرده ایم که می تواند در خرید اگزاست فن سانتریفیوژ متناسب با نیازهای شما، موثر باشد. اولین گام در انتخاب فن مناسب داشتن شناخت اولیه از انواع فن سانتریفیوژ است.
ما در بخش های قبلی سعی کردیم، اطلاعاتی را در مورد نحوه طراحی و تولید اگزاست فن سانتریفیوژ در اختیار شما قرار دهیم. گام بعدی تطبیق نیازهای سیستم با نوع فن انتخابی است.
شما باید نوع و اندازه ذرات آلاینده موجود در محیط، دمای هوای عبوری از فن، مقدار هوایی که باید جابجا شود، مقدار مقاومت سیستم تخلیه و همچنین واکنش محیط نسبت به نویز و آلودگی صوتی را در نظر بگیرید.
مثلا در یک محیط مسکونی فن سانتریفیوژ فوروارد انتخاب بهتری نسبت به بکوارد است، چون با وجود راندمان کمتر، آلودگی صوتی کمتری را ایجاد می کند.
یا در محیطی با گرد و غبار زیاد بهتر است از فن شعاعی استفاده کنید تا ذرات آلاینده بالانس فن را بهم نریزد. همچنین خصوصیات سیستم گردش هوا مثل طول کانال ها، وجود و تعداد فیلتر ها، دمپر ها و سایر موانع موجود در سیستم، تعیین کننده فشار خروجی هستند که باید از فن دریافت کنید.
نکته دیگر در مورد نرخ قیمت تولید اینکه ابعاد فن شما، می تواند تعیین کننده عواملی چون تسمه دار بودن یا دایرکت درایو بودن فن و موارد دیگر نیز باشد. به عنوان مثال انتخاب انواع فن سانتریفیوژ دایرکت درایو در زمانی که به فن با ابعاد کوچک نیاز داریم، منطقی تر و مقرون به صرفه تر است.
فن آکسیال یا محوری نوعی از فن است که در آن هوای استخراج شده، به موازات شفت یا محوری که پره ها به دور آن می چرخند خارج می شود. اما در اگزاست فن سانتریفیوژ، هوا با زاویه عمود نسبت به ورودی فن خارج شده و با انحراف و نیروی گریز از مرکز به سمت خروجی کشانده می شود.
این تفاوت جهت در هوای خروجی و ورودی به فن موجب ایجاد یک جریان هوای کم فشار می شود که در نتیجه برای شرایطی مناسب است که با ایجاد کانال کشی قصد انتقال هوا را به یک منطقه خاص داریم.
عملکرد فن سانتریفیوژ بسیار قدرتمند است و جریان هوای پایداری ایجاد می کند که برای مصارف تصفیه هوا و تخلیه ذرات آلاینده بسیار مناسب است. از طرف دیگر فن آکسیال به منظور جابجایی هوا در محیط های وسیع و بدون نیاز به کانال کشی مناسب تر است.
زیرا مصرف برق در این مدل فن ها کمتر است. قیمت فن آکسیال مقرون به صرفه تر بوده و با وزن کمتر، نیاز به فضای کمتری دارند، اما این نوع فن ها در محل هایی که نیاز به فشار استاتیکی بالا دارند کاربرد نداشته و در برابر تغییرات جریان هوا ضعیف عمل می کنند. برای این نوع کاربرد ها فن سانتریفیوژ مناسبتر است، ضمن اینکه دوام بیشتر و نگهداری آسانتری نیز دارد.
راندمان پره در فن سانتریفیوژ نسبت به فن آکسیال کمتر است. علت ضعف راندمان فن سانتریفیوژ در بخش پره به این دلیل است که در این مدل، سهم پره در فشار ایجاد شده توسط فن کوچک است.
پره فن سانتریفیوژ فوروارد خمیدگی در جهت چرخش فن سانتریفیوژ دارد. این مدل از فن معمولا برای پاکسازی هوا کاربرد دارد، مثل انواع فن سانتریفیوژ تهویه مطبوع.
انواع فن سانتریفیوژ فوروارد معمولا در بخش هایی استفاده می شوند که فشار استاتیک برای فن های آکسیال پره ای یا اندازه های کوچک فن های سانتریفیوژ زیاد باشد، اما نتوان از فن سانتریفیوژ بکوارد به دلیل ایجاد صدای زیاد در محیط استفاده کرد.
این مدل فن غالبا در در واحدهای فن کوئل استفاده می شود و به فن سانتریفیوژ کولر نیز معروف است. اندازه آن نسبتا کوچکتر بوده و سرعت پایینتری دارد. کارایی آن حدود 55 تا 65 درصد است که نسبت به انواع بکوارد کمتر است.
در مقابل، پروانه فن سانتریفیوژ بکوارد حالت خمیدگی به عقب دارد. این مدل از فن سانتریفیوژ مکنده به منظور کنترل جریان های گازی با بار ذرات کم تا متوسط طراحی شده اند. فن سانتریفیوژ بکوارد در مقایسه با انواع فن فوروارد قابلیت انتقال گازهای با ذرات بزرگتر را دارا بوده و در مقابل فشارهای استاتیک بالاتر، دچار اضافه بار نمی شود.
جهت جابجایی هوا در حجم های بالا مثل فن تهویه هوا یا تهویه عمومی و در سیستم های صنعتی و تجاری کاربرد دارد. علت ضعف راندمان فن سانتریفیوژ فوروارد نسبت به سایر انواع در ایجاد بی نظمی و اغتشاش بیشتر در جریان هوا از مسیر ورودی تا خروجی، در این نوع فن است.
مقایسه شکل پره با توجه به جهت چرخش در انواع اگزاست فن سانتریفیوژ فوروارد، بکوارد و شعاعی
کار نصب فن سانتریفیوژ باید با دقت و به صورت صحیح صورت بگیرد.
جهت نصب درست، نقشه فن سانتریفیوژ یا نمودار فن سانتریفیوژ و نوع و تعداد کانال ها، فیلتر ها و موارد دیگر باید در نظر گرفته شود. قبل از نصب باید بازرسی دقیق صورت گرفته و سلامت محموله و همچنین روانکاری قطعات مورد بررسی قرار گیرد.
جهت استقرار فن، فونداسیون ترجیحا بتنی، مسطح و صلب با وزنی حداقل سه برابر وزن فن و تجهیزات آن باید ساخته شود. همچنین جهت نصب از پیچ های L یا T شکل در غلاف های فلزی و با جای تنظیم استفاده شود.
تراز بودن فونداسیون فولادی و سایر اجزا نیز باید در نظر گرفته شود.
هواکش و اگزاست فن سانتریفیوژ نیز به مانند هر دستگاه مکانیکی دیگری، نیاز به نگهداری، بازرسی و سرویس دوره ای و تعمیرات دارد. از نیازهای اولیه فن سانتریفیوژ تمیزکاری و پاکسازی پره های آن است، در غیر این صورت جرم ناشی از گرد و غبار و آلودگی منجر به کاهش کارایی و حتی خرابی فن می شود.
همچنین یاتاقان ها جزو اصلی ترین نیازهای تعمیراتی اگزاست فن سانتریفیوژ هستند، از این رو روغنکاری دوره ای با روغن مناسب، تمیز کردن و جلوگیری از گرم شدن زیاده از حد یاتاقان ها جهت عمر بیشتر توصیه می شود. همچنین همتراز بودن دو نیمه کوپلینگ و لنگ گیری و روانکاری مداوم پروانه نیز از نکات دیگر سرویس و نگهداری اگزاست فن سانتریفیوژ است.
از انواع اگزاست فن سانتریفیوژ در صنایع و محیط های مختلف، به عنوان فن سانتریفیوژ رستوران، فن سانتریفیوژ برج خنک کننده، فن سانتریفیوژ صنعتی، فن سانتریفیوژ کوره و فن سانتریفیوژ هود بزرگ استفاده می شود.
همچنین این فن در صنایع کشاورزی به عنوان فن سانتریفیوژ سالن قارچ، فن سانتریفیوژ دستگاه جوجه کشی، فن سانتریفیوژ مرغداری و موارد دیگر کاربرد دارد.
به منظور دریافت مشاوره، آگاهی از لیست قیمت و سفارش محصولات با مشاورین و کارشناسان شرکت گذرگاه صنعت و تجارت ایرانیان تماس حاصل فرمائید.
شماره تماس: 20089 888 - 021
فکس: 23015 888 - 021
