گیربکس صنعتی از تعداد زیادی چرخ دنده‌ی دوار به منظور انتقال قدرت و تولید گشتاور ساخته شده است. در واقع این چرخ دنده‌ها پشت سر هم کار می‌کنند تا یک ویژگی مکانیکی یعنی انتقال قدرت عالی را ارائه دهند. با ضرایب دنده چندگانه، امکان جابجایی بین سرعت و گشتاورهای مختلف بر حسب نیاز وجود دارد و این کار می‌تواند به صورت دستی یا خودکار انجام شود.
لذا موتورها می‌توانند گشتاور بالا را در قدرت و سرعت کم عرضه دارند. این به دلیل عملکرد چرخ دنده‌ها در گیربکس است که به عنوان یک ضریب دهنده گشتاور عمل می‌کنند و به موتورهای کوچک اجازه می‌دهند تا گشتاور بیشتری تولید کنند. پس بدیهی است که صنایع مختلف به حضور این گیربکس‌ها در محیط‌های کاری خود نیاز داشته باشند.
هر گیربکسی شامل مجموعه قطعاتی است که در کنار هم با قدرت و دقت کار می‌کنند تا مناسب‌ترین خروجی را برای کاربران خود ایجاد نمایند. اجزای تشکیل‌دهنده‌ی گیربکس‌های صنعتی به شرح زیر می‌باشند:
پوسته گیربکس: پوسته غالبا قطعه‌ای است از جنس چدن ریخته‌گری شده که دنده‌ها را درون خود جای می‌دهد.
شافت: شافت ها قطعاتی از جنس فولادند که در دو نوع ورودی و خروجی یافت می‌شوند. شافت ها می‌توانند هم تو خالی و هم توپر باشند.
بیرینگ: نام دیگر بیرینگ یاتاقان است. یاتاقان‌ها به شافت ها کمک می‌کنند تا بارهای محوری و شعاعی اضافی را به خوبی تحمل کنند.
کاسه نمد: کاسه نمد که نام دیگر آن نشت بند نیز می‌باشد دو وظیفه‌ی مهم و اصلی دارد:
درپوش روغن: روغن گیربکس نقش مهمی در عملکرد آن دارد و درپوش به حفظ، کنترل و بازبینی روغن کمک می‌نماید.
گیربکس صنعتی برای داشتن بهترین کارایی باید مشخصاتی متناسب با نوع نیاز کاربر داشته باشد. لذا افراد بایستی پیش از خرید هر نوع گیربکسی مشخصات فنی آن را مورد بررسی قرار دهند. در ادامه برخی از مهم‌ترین ویژگی‌ها را بر می‌شماریم.
نوع محرک ورودی :نوع متحرک ورودی به نوع منبع انرژی باز می‌گردد. این منبع می‌تواند یک الکتروموتور، توربین و یا موتور پیستونی باشد. میزان شوکی که هر کدام از این محرک‌ها وارد می‌کنند متفاوت است. لذا باید از یک گیربکس صنعتی با ضریب اطمینان مناسب استفاده کرد.
توان نامی ورودی (HP1 – KW1 توان ورودی) : به هنگام بررسی توان نامی ورودی باید به دیتاشیت یا پلاک موتور مراجعه کنید نه پلاک گیربکس. توان درج شده بر پلاک گیربکس توان مصرفی را نشان می‌دهد. توجه نداشتن به تفاوت این دو عدد به هنگام خرید یا سفارش گیربکس باعث می‌شود که قدرت سیستم و دستگاه مورد نظر شما کاهش و استهلاک آن افزایش یابد.
دور ورودی به گیربکس : دور ورودی علاوه به ضریب اطمینان به شما می‌گوید که از چه نوع یاتاقان و روغنی استفاده کنید. علیرغم تصور عامه‌ی مردم که فکر می‌کنند کم کردن دور گیربکس صنعتی ضرری به آن وارد نمی‌کند اما باید بدانید که کلیه‌ی قطعات به یکدیگر وابسته هستند و باید متناسب با هم تغییر کنند.
نسبت تبدیل گیربکس صنعتی : نسبت دور ورودی به دور خروجی را نسبت تبدیل می‌گویند که با حرف i یا عبارت ratio بیان می‌شود. در گیربکس‌های صنعتی معمولا دو نوع ratio وجود دارد یکی نسبت تبدیل نامی و دیگر نسبت تبدیل حقیقی. نسبت تبدیل حقیقی معمولا متناسب با نوع نیاز کاربران و چرخ دنده‌های مورد استفاده، در نمونه‌های مختلف متفاوت می‌باشد.
دمای محیط : بخشی از انرژی ورودی به گیربکس‌ها تبدیل به گرما می‌شود. این گرما غالبا با کمک سیستم روغن‌کاری تعدیل می‌گردد. حال اگر دمای محیط از یک گستره‌ی مشخص کمتر یا بیشتر شود قطعات موجود در گیربکس دچار انبساط و انقباض می‌شوند و نمی‌توانند به خوبی کار کنند.
میزان استارت و استوپ : هر بار از کار افتادن و دوباره شروع به کار کردن گیربکس به قطعات شوک وارد می‌کند. این عامل از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌هایی است که تولیدکنندگان در ساخت گیربکس صنعتی باید به آن توجه کنند.
1. صنعت خودروسازی: در صنعت خودروسازی، گیربکس صنعتی برای انتقال حرکت از موتور به چرخ‌ها استفاده می‌شود. این کاربرد در خودروهای سواری، کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و دیگر وسایل نقلیه راهبردی است.
2. صنعت نیروگاهی: در نیروگاه‌ها، گیربکس صنعتی برای انتقال حرکت از توربین بادی یا توربین آبی به ژنراتور برق استفاده می‌شود. این کاربرد در تولید برق از منابع تجدیدپذیر مانند باد و آب بسیار مهم است.
3. صنعت معدن: در صنعت معدن، گیربکس صنعتی برای انتقال حرکت از موتور به دستگاه‌های معدنی مانند نوار نقاله‌ها، سنگ‌شکن‌ها، آسیاب‌ها و دستگاه‌های پمپاژ استفاده می‌شود.
4. صنعت پتروشیمی: در صنعت پتروشیمی، گیربکس صنعتی برای انتقال حرکت در دستگاه‌های مختلف مانند کمپرسورها، پمپ‌ها، میکسرها و دستگاه‌های مخلوط‌کن استفاده می‌شود.
5. صنعت فولاد: در صنعت فولاد، گیربکس صنعتی برای انتقال حرکت در دستگاه‌های فولادسازی مانند آسیاب‌ها، دستگاه‌های خم‌کاری و قالب‌گیری، بالانسرها و تخته‌بردارها استفاده می‌شود.
راهنمای جامع تعمیر و نگهداری گیربکس صنعتی را میتوانید از اینجا مطالعه کنید.
اطلاعات بیشتر در مورد نوع روغن و نحوه روانکاری گیربکس صنعتی را از اینجا مشاهده کنید.
هنگام خرید گیربکس صنعتی به این چند نکته باید دقت کرد.
در خرید گیربکس صنعتی با توجه به شرایط مصرف کننده و نوع مصرف مواردی را باید در نظر داشته که در زیر به آنها پرداخته ایم:
1- نوع و سایز گیربکس صنعتی 2- توان مورد احتیاج مصرف کننده 3- سرعت و گشتاور گیربکس صنعتی
4- میزان بهینگی کارکرد گیربکس صنعتی 5- سهولت تعمیر و نگهداری گیربکس صنعتی 6- قیمت و کیفیت متناسب با نیاز
